Ħajt ta' segretezza u silenzju
Frans Formosa, raġel ta’ 49 sena minn Birkirkara, magħruf bħala “Il-Putatti”, kien instab mitluf minn sensih fuq l-art taċ-ċella tiegħu fil-ħabs ta’ Kordin, ftit wara s-sagħtejn ta' fil-għodu fil-25 ta’ Novembru, 2019. Il-priġunier ittieħed fl-Isptar Mater Dei fejn miet ftit tal-ħin wara. Ma kienx jideher li kien hemm xi sinjali ta’ "vjolenza esterna".
Aktar minn ħames snin wara, f’daqqa waħda aħna l-pubbliku sirna nafu l-kawża attwali tal-mewt ta’ Francis Formosa, il-Putatti. llum l-Erbgħa (14 ta’ Mejju 2025), waqt il-ġuri tal-assissinju tal-ġurnalista Daphne Caruana Galizia u tal-avukat Carmel Chircop, intqal li Francis Formosa kien miet wara li kien xorob xi aċidu waqt li kien fil-ħabs! Kif dan l-aċidu ġie f'idejh waqt li kien il-ħabs għadu misteru totali.
Dan il-ħajt ta’ segretezza u silenzju dwar xi wħud mill-imwiet ta’ priġunieri fl-hekk imsejħa Faċilità Korrettiva ta’ Kordin, kien ġie ikkundannat minn bosta persuni. Pereżempju, ftit wara l-mewt ta’ Francis Formosa, il-Putatti, id-Deputat tal-PN Beppe Fenech Adami kien stqarr li dan “is-skiet tal-gvern, fih innifsu, jqanqal dejjem aktar dubji fir-rigward ta' kif dan il-gvern qed immexxi l-investigazzjonijiet li qed isiru bħalissa.”
Fenech Adami kompla jgħid li “huwa totalment inaċċettabbli li għandna ministru u awtoritajiet tal-ħabs li qed jiftaħru u jgħidu li m’għadx hemm problemi fil-ħabsijiet tagħna, u s-sitwazzjoni ġiet ikkontrollata, imbagħad għandek sitwazzjonijiet bħal din fejn mid-dehra — peress li ma kienx hemm stqarrija uffiċjali — din il-persuna wettqet suwiċidju billi belet xi tip ta’ likwidu.”
Skont informazzjoni mqiegħed fuq il-Mejda tal-Parlament mill-Ministru tal-Intern Byron Camilleri ftit tal-ġimgħat ilu, hawn Malta ġew irreġistrati total ta’ 16-il suwiċidju minn priġunieri tal-Ħabs ta' Kordin bejn l-2000 u l-2025. Iċ-ċifri, ippreżentati bi tweġiba għal mistoqsijiet parlamentari, juru li seħħew 15-il suwiċidju bejn l-2000 u l-2021, b'każ addizzjonali ieħor bejn l-2022 u l-2025.
Waqt li Alex Dalli kien direttur tal-ħabs (2018–2021) kienu tilfu ħajjithom xejn inqas minn 14-il priġunier.
